دستگیری خودسرانه تحت قانون بین‌المللی

دستگیری خودسرانه به عنوان سلب دلبخواهی آزادی تعریف می‌شود. سلب آزادی زمانی است که فرد بدون رضایت خود در جایی حبس شود. این سلب آزادی زمانی خودسرانه است که دستگیری بدون بنیان قانونی انجام شود، یا اگر زمانی باشد که فرد به خاطر استفاده حقوق بشر بنیادینش بازداشت شود، یا نتیجه نقض آشکار روال قانونی باشد و یا بر بنیان تبعیض صورت گرفته باشد. اگرچه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دستگیری و حبس خودسرانه را ممنوع اعلام کرده است اما بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که این شیوه بازداشت در ایران نه تنها تحمل می‌شود، بلکه بسیار رایج است.

استفاده ایران از دستگیری خودسرانه خلاف قوانین بین‌المللی است

مقامات جمهوری اسلامی ایران در تضاد با وظایفشان نسبت به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، از دستگیری خودسرانه به‌ عنوان ابزاری علیه آزادی بیان، آزادی تجمع و دگراندیشی استفاده می‌کنند و این اعمال را فعالیت‌های «تبلیغاتی علیه نظام» می‌نامند. دستگیری‌های خودسرانه اغلب در گذر اعتراضات صورت می‌گیرد اما در عین حال می‌تواند تاکتیکی هدفمند علیه افرادی مانند روزنامه‌نگاران، وکلا، مدافعین حقوق بشر و کنشگران اجتماعی یا سیاسی باشد که خواستار ترویج حقوق بشر هستند. ایران در سال‌های اخیر مکرر دست به دستگیری شهروندان دوتابعیتی (یعنی افرادی که شهروند ایران و شهروند کشوری دیگر هستند) زده است و آن‌ها را با حبس خودسرانه و طولانی‌مدت، بر اساس اتهاماتی که انگیزه سیاسی دارند مواجه کرده است. این دستگیری‌ها و حبس‌ها اغلب هیچ بنیان قانونی ندارند و به همین دلیل بسیاری از کنشگران این دستگیری‌های خودسرانه را به گروگان‌گیری تشبیه می‌کنند.

جمهوری اسلامی ایران مکرر حق افراد بازداشتی برای داشتن دادرسی منصفانه و دادگاهی برابر روندهای قانونی را از آنان سلب می‌کند. نیروهای لباس‌ شخصی اغلب بدون خبر قبلی، به خانه‌ها یا محل کار افراد می‌روند و اقدام به دستگیری افراد، یورش و توقیف اسناد شخصی، گذرنامه‌ها، رایانه‌ها، دیگر سخت‌افزارهای حاوی فایل‌های خصوصی و سایر اقلام شخصی بدون حکم دادگاه می‌‌کنند. افراد پس از دستگیری، اغلب دورانی طولانی را بدون اتهام یا دسترسی به مشاوری حقوقی یا محاکمه را در حبس می‌گذرانند و مقامات بعضی‌وقت‌ها تا چندین روز به آن‌ها اجازه نمی‌دهند تا به نزدیکانشان مکان حبس‌شان را اطلاع دهند. در بیشتر موارد، آن‌ها امکان صحبت با خانواده و یا گفتگویی واقعی با وکیل را ندارند.

توجه به زندانیان سیاسی کُرد

قانون اساسی ایران حقوق مساوی برای تمام مردمان ایران را تضمین کرده است اما در عمل، با اقلیت‌های قومی برخوردی برابر با دیگران را شاهد نیستند. کردها در ایران با تبعیض نظام‌مند و موانعی روبه‌رو هستند که بر دسترسی‌شان به خدماتی معمولی مانند مسکن، کسب سمت‌های دولتی، اشتغال و تحصیل تاثیر می‌گذارد. از سال ۲۰۱۶ تاکنون، مقامات جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش نسبت به فعالت سیاسی کردها حساسیت و شک نشان می‌دهند. در نتیجه، کردهایی که هویت قومی و مذهبی خود را ابراز کنند، یا در فعالیت‌های مدنی و سیاسی شرکت کنند، یا جدایی‌طلبی را تشویق کنند، (و یا به نظر بیاید که چنین می‌کنند،) با دستگیری و حبس‌های خودسرانه روبرو می‌شوند. این افراد اغلب با اتهام اقدام علیه امنیت ملی و احکام زندان طولانی‌مدت و در برخی موارد با حکم اعدام مواجه می‌شوند.

چگونگی استفاده از داده‌ها

تصویرسازی داده‌های این وب‌سایت برای تعامل کاربران آماده شده است. در بیشتر موارد، می‌توانید نشانه‌گر را روی هر جدول ببرید یا کلیک کنید تا داده‌ها، جزئیات یا توضیحات بیشتری ببینید. در ضمن می‌توانید از ویژگی «فیلتر» در گوشه سمت راست بالا استفاده کنید تا جدول‌ها را از طریق لنزهای متفاوتی ببینید. علاوه‌براین در پایین هر جدول، راهنمایی‌ها و رهنمودهایی برای گردش در وبسایت آمده است. دنبال نشانه بلندگویی قرمز باشید.

برای درست کردن فیلتر، بر موضوع مربوطه درون هر دسته‌ کلیک کنید. برای انتخاب چند موضوع کلید «کنترل» یا «کامند» را در صفحه کلید خود فشار دهید و روی موضوع‌های مورد علاقه کلیک کنید. امکان ترکیب موضوع‌ها از دسته‌های مختلف را نیز دارید. بااین‌حال، شاید برخی ترکیب‌ها قابل قبول نباشد، در این صورت در جدول هیچ موضوعی را نخواهید دید. درنهایت برخی جدول‌ها از فیلترها تاثیری نمی‌پذیرند — به اضافه اینکه جدول گرایش‌ها، همیشه تمام سال‌ها را نشان می‌دهد و میزان تناسب جنسیت‌ها حتی زمانی که بر اساس مرد یا زن تقسیم شده نشان داده خواهد شد.

برای حذف فیلتر، دوباره روی انتخاب خود کلیک کنید. برای پاک کردن تمام فیلترها و بازگشت به تصویرسازی اصلی، صفحه را با دکمه «ریفرش» در کاوشگر خود یا کلید «اف پنج» در صفحه کلید خود به روز کنید.

این تصاویر را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید