آزادی مطبوعات
ایران یکی از ده کشور بدتر جهان در زمینه آزادی رسانهها است. این کشور در سه دهه گذشته، صدها خبرنگار را به زندان انداخته است و بدل به یکی از سرکوبگرترین کشورها برای فعالیت خبرنگاران شده است. با استفاده از این دادهها به درک بهتری از وضعیت آزادی رسانهها در ایران برسید.
فقدان آزادی رسانهها در ایران
آزادی رسانهها به عنوان قابلیت کار خبرنگاران برای انتخاب، تولید و پخش اخبار برای منفعت عموم جامعه که مستقل از دخالتهای سیاسی، اقتصادی، قضایی و اجتماعی و همچنین در فقدان تهدیدهای فیزیکی و سلامت روان آنها باشد، تعریف میشود. ایران در سال ۲۰۲۲ در رتبه سومین بدترین کشور جهان در شاخص آزادی رسانههای سازمان «خبرنگاران بدون مرز» قرار گرفت. دو کشور بدتر از ایران برای رسانهها، اریتره و کره شمالی هستند. جمهوری اسلامی ایران عامدانه جوی از ترس را جهت سرکوب آزادی رسانهها ایجاد و بسط داده است. این رفتار، نقض وظایف قانونی بینالمللی ایران تحت مواد ۱۹، ۲۱ و ۲۲ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است که ایران در سال ۱۹۷۵ به عضویت آن درآمده است.
سیاست ایران برای سرکوب رسانههای آزاد و مستقل
جمهوری اسلامی ایران در عمل نشان داده که سیاستی مبنی بر محدود کردن آزادیهای بنیادین مردم ایران و از جمله تبادل آزاد افکار در جامعه و رسانههای ایران دارد. این سیاست از طریق سه تدبیر اعمال میشود: قوانین محدودکننده، تحقیر افراد در جامعه و سرکوب فیزیکی.
اولین تدبیر نظام، اعمال قوانین سرکوبگرانه است. جمهوری اسلامی ایران از قوانین تبعیضآمیز و مبهم که خوب تعریف نشدهاند استفاده میکند تا آندسته از کارکنان رسانهها که افکار مخالف آنان را ابراز میکنند، سرکوب کند. موارد مجرمانهای که قانون ایران برای سرکوب رسانهها تعریف کرده، عواقب چشمگیری از جمله سالها زندان، تنبیه فیزیکی و حتی مجازات اعدام را دربرمیگیرند.
تدبیر دوم این است که خبرنگاران آشکارا به خطری برای جمهوری اسلامی ایران متهم شوند. سیاستمداران، روحانیون، دادستانها و قضات ایرانی، مکرر علیه رسانهها صحبت میکنند تا آزادی بیان در رسانههای ایران را محدود کنند. خبرنگاران دگراندیش اغلب در فضای عمومی متهم به «همکاری با دستگاههای اطلاعاتی خارجی» و یا «تلاش برای سرنگونی جمهوری اسلامی ایران» میشوند، حتی اگر شواهدی در این زمینه وجود نداشته باشد.
تدبیر سوم سرکوب فیزیکی خبرنگاران، گزارشگران، سردبیران، ناشران و وبلاگنویسها است. ایران با اتکا به نیروی پلیس و قوهقضائيه به دفاتر رسانهها هجوم میبرد، آنان را آزار میدهد و بازداشت میکند و سپس دست به شکنجه فیزیکی و روانی آنان میزند، به آنان اجازه حضور در دادگاهی منصف را نمیدهد، بر پایه اتهامات بیاساس و ثابت نشده به آنها حکمهای سنگین زندان و تنبیه بدنی میدهد. خبرنگاران اغلب پس از دستگیری با رفتارهای خشن در زندانها و در بعضیموارد در معرض شکنجه قرار میگیرند.
فقدان رسانههای مستقل
انتشار اخبار در ایران اغلب تحت سیطره رسانههای دولت است و تقریبا هیچ رسانه مستقلی در این کشور وجود ندارد. معدود خبرنگاران مستقلی هم که از ایران مهاجرت نکردهاند، اغلب تحت خطر مدام تعقیبهای قضایی هستند. در نتیجه، منابع اصلی خبر و اطلاعات داخل کشور اغلب از رسانههای خارج از کشور کسب میشود. بااینحال، خبرنگاران ایرانیتبار که برای رسانههای بینالمللی کار میکنند نیز تحت آزار و تهدید جمهوری اسلامی ایران قرار دارند که اغلب فضای کاری آنان را ترسناک میکند و نتایجی نگرانکننده برجای میگذارد.
چگونگی استفاده از دادهها
تصویرسازی دادههای این وبسایت برای تعامل کاربران آماده شده است. در بیشتر موارد، میتوانید نشانهگر را روی هر جدول ببرید یا کلیک کنید تا دادهها، جزئیات یا توضیحات بیشتری ببینید. در ضمن میتوانید از ویژگی «فیلتر» در گوشه سمت راست بالا استفاده کنید تا جدولها را از طریق لنزهای متفاوتی ببینید. علاوهبراین در پایین هر جدول، راهنماییها و رهنمودهایی برای گردش در وبسایت آمده است. دنبال نشانه بلندگویی قرمز باشید.
برای درست کردن فیلتر، بر موضوع مربوطه درون هر دسته کلیک کنید. برای انتخاب چند موضوع کلید «کنترل» یا «کامند» را در صفحه کلید خود فشار دهید و روی موضوعهای مورد علاقه کلیک کنید. امکان ترکیب موضوعها از دستههای مختلف را نیز دارید. بااینحال، شاید برخی ترکیبها قابل قبول نباشد، در این صورت در جدول هیچ موضوعی را نخواهید دید. درنهایت برخی جدولها از فیلترها تاثیری نمیپذیرند — به اضافه اینکه جدول گرایشها، همیشه تمام سالها را نشان میدهد و میزان تناسب جنسیتها حتی زمانی که بر اساس مرد یا زن تقسیم شده نشان داده خواهد شد.
برای حذف فیلتر، دوباره روی انتخاب خود کلیک کنید. برای پاک کردن تمام فیلترها و بازگشت به تصویرسازی اصلی، صفحه را با دکمه «ریفرش» در کاوشگر خود یا کلید «اف پنج» در صفحه کلید خود به روز کنید.
همکار ما برای این دادهها
اطلس زندانهای ایران، یک بانک اطلاعات جامع از زندانیان سیاسی ایران است که سازمان اتحاد برای ایران آن را ایجاد کرده و اداره میکند. این اطلس پروندههای زندانیان سیاسی، اطلاعات موجود راجع به زندانها و شرایط زندانها و اطلاعات راجع به مرتکبین و دادگاهها را جمعآوری، راستیآزمایی و منتشر میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع به بازداشتهای خودسرانه و پروندهای افراد مختلف که در تصویرسازیها آمدهاند، سراغ وبسایت اطلس زندانهای ایران بروید.