اعتراضات سال ۲۰۲۲ در ایران چیستند؟ 

ژینا مهسا امینی، یک زن کرد ایرانی، در سپتامبر ۲۰۲۲ توسط گشت ارشاد دستگیر شد چرا که به گفته آن‌ها از قوانین کشور در زمینه لباس پوشیدن اسلامی تبعیت نکرده بود. او مدت کوتاهی بعد در زمانی که در حبس پلیس بود درگذشت. به گفته پدرش بدن مهسا زخم‌هایی به خود دیده بود اما پزشکی قانونی مدعی شد که او به دلایل پزشکیِ از قبل موجود، جان داده است. بسیاری از ایرانیان این توضیح رسمی را نپذیرفتند و اعتراضات صلح‌آمیزی را در سراسر کشور آغاز کردند. هزاران نفر از معترضین از تمامی سنین، جنسیت‌ها و قومیت‌ها از حکومت ایران خواسته‌اند به گشت ارشاد پایان دهد و آزادی‌های بیشتری به شهروندان خود اعطا کند. اعتراضات طی چند ماه گذشته بیشتر پیش رفته و معترضین خواسته‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی و حکمرانی آن مطرح کرده‌اند. این خواسته‌ها شامل مطالبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و در ضمن خواست پایان جمهوری اسلامی می‌شوند. 

سرکوب معترضین توسط حکومت مغایر با قانون بین‌المللی است 

مقامات ایران مغایر با تکالیف ایران تحت «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» دست به سرکوب معترضین با استفاده از روش‌های خشن و مرگبار زده‌اند. مواد ۲۱ و ۲۲ میثاق حق تجمع و تشکل صلح‌آمیز را محفوظ می‌دارند. حق تجمع آزاد شامل است بر حق برگزاری جلسه، بست‌نشینی، اعتصاب، تظاهرات، رویداد یا اعتراض، چه در دنیای واقعی و چه در فضای مجازی. حق تشکل آزاد شامل است بر حق افراد برای تعامل و سازماندهی با یکدیگر برای بیان دستجمعی، تشویق، تعقیب و دفاع از منافع مشترک. اما طبق گزارش‌ها، مقامات ایران در پاسخ به اعتراضات صلح‌آمیز دست به دستگیری‌ و حبس خودسرانه، خشونت جنسیت‌بنیان و جنسی، استفاده بیش از حد از نیروی قهریه، شکنجه و ناپدید شدن اجباری زدند.

کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل کشتار و سرکوبی را که توسط نیروهای امنیتی در ایران انجام شده محکوم کردند و مشخصا به گزارش‌ها در مورد «استفاده عامدانه و غیرقانونی نیروهای امنیتی ایران از تیر جنگی و ساچمه‌های فلزی و پلاستیکی علیه معترضین غیرمسلح صلح‌آمیز» اشاره کرده‌اند که «نقض اصول قانونی بودن، احتیاط، ضرورت، عدم تبعیض و تناسب در موارد استفاده از نیروی قهریه» است. مقامات علاوه بر سرکوب خشونت‌بار اعتراضات دست به اختلال ارتباطات اینترنتی و جلوگیری از دسترسی به اطلاعات (از جمله درباره آن‌چه نقض حقوق بشر معترضین دانسته می‌شود) نیز زده‌اند. در ضمن گزارش‌هایی درباره اعمال ارعاب و آزار علیه خانواده‌های معترضین از جمله با بازجویی‌هایی غیرقانونی داشته‌ایم. 

دسترسی محدود به داده‌ها

اعتراضات در روز ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲ آغاز شدند و تا فوریه ۲۰۲۳ همچنان در جریان هستند. اما میزان داده‌های تاییدشده در رابطه با اعتراضات محدود است. «اطلس زندان‌های ایران» تنها اطلاعاتی راجع به دستگیری‌‌ها از ۱۶ سپتامبر تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ را جمع‌آوری و راستی‌آزمایی کرده است. این اطلس اطلاعاتی درباره معترضینی که توسط مقامات ایران دستگیر شدند جمع‌آوری کرده است و در این راه از روش‌شناسی و پروتکل‌های راستی‌آزمایی خود استفاده کرده که شامل منابع باز و بسته می‌شوند. علیرغم تلاش‌های اطلس برای جمع‌آوری اطلاعات از حداکثر موارد ممکن، ارقامی که در تصویرسازی از داده‌ها آمده‌اند نشان‌دهنده حداقلِ شمار دستگیری‌های انجام‌شده در این دوره هستند. شمار واقعی دستگیری‌ها احتمالا بسیار بیشتر است. 

 چگونگی استفاده از داده‌ها

تصویرسازی داده‌های این وب‌سایت برای تعامل کاربران آماده شده است. در بیشتر موارد، می‌توانید نشانه‌گر را روی هر جدول ببرید یا کلیک کنید تا داده‌ها، جزئیات یا توضیحات بیشتری ببینید. در ضمن می‌توانید از ویژگی «فیلتر» در گوشه سمت راست بالا استفاده کنید تا جدول‌ها را از طریق لنزهای متفاوتی ببینید. علاوه‌براین در پایین هر جدول، راهنمایی‌ها و رهنمودهایی برای گردش در وبسایت آمده است. دنبال نشانه بلندگویی قرمز باشید. 

برای درست کردن فیلتر، بر موضوع مربوطه درون هر دسته‌ کلیک کنید. برای انتخاب چند موضوع کلید «کنترل» یا «کامند» را در صفحه کلید خود فشار دهید و روی موضوع‌های مورد علاقه کلیک کنید. امکان ترکیب موضوع‌ها از دسته‌های مختلف را نیز دارید. بااین‌حال، شاید برخی ترکیب‌ها قابل قبول نباشد، در این صورت در جدول هیچ موضوعی را نخواهید دید. درنهایت برخی جدول‌ها از فیلترها تاثیری نمی‌پذیرند — به اضافه اینکه جدول گرایش‌ها، همیشه تمام سال‌ها را نشان می‌دهد و میزان تناسب جنسیت‌ها حتی زمانی که بر اساس مرد یا زن تقسیم شده نشان داده خواهد شد.

برای حذف فیلتر، دوباره روی انتخاب خود کلیک کنید. برای پاک کردن تمام فیلترها و بازگشت به تصویرسازی اصلی، صفحه را با دکمه «ریفرش» در کاوشگر خود یا کلید «اف پنج» در صفحه کلید خود به روز کنید.

این تصاویر را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید