تلفات کولبرها
از ژانویه ۲۰۱۵ تا مارس ۲۰۲۲ حداقل ۱۰۴۲ نفر طبق گزارش‌ها در منطقه مرزی بین ایران و اقلیم کردستان عراق کشته یا زخمی شدند. اکثریت این تلفات بر نتیجه استفاده بیش از حد نیرو از سوی مرزبانان ایران بود. با داده‌ها بازی کنید تا بیشتر در مورد تلفات کولبرها در ایران بیاموزید.
کولبرهای کرد در ایران
منظور از «کولبر» پیک یا باربری است که کالاها را پشت خود حمل می‌کند و از مرزهای ایران می‌گذراند؛ مثلا پارچه، غذا، وسایل الکترونیک، تایر، سوخت و تنباکو. کولبرها عموما در استان‌های مرزی شمال غرب ایران که جمعیت غالب کرد دارند و هم‌مرز با اقلیم کردستان عراق هستند زندگی و کار می‌کنند. گرچه بیشتر کولبرها مرد هستند شمار کوچکی از زنان هم اخیرا وارد عرصه کولبری شده‌اند. بازه سِنی کولبرها وسیع است و از ۱۳ سال تا ۶۵ سال را شامل می‌شود. کار کولبرها معروف است به خطرناک، دشوار و کم‌درآمد بودن اما بسیاری بخاطر فقر و گرسنگی مجبور به ورود به این کار می‌شوند. آمار دقیقی در مورد شمار حرکت کولبرها بین ایران و کردستان عراق موجود نیست اما رسانه‌های داخلی ایران بر اساس آمار دولتی رسمی و غیررسمی خبر از کار ۸۰ تا ۱۷۰ هزار کولبر در منطقه کوهستانی بین دو کشور می‌دهند.
سیاست ایران و استفاده از نیروی مرگبار علیه کولبرها
سیاست ایران نسبت به کولبرها استفاده از نیروی مرگبار است. در سال ۲۰۰۶ مقامات ایران یک برنامه امنیتی همگام با بستن مرزها پیاده کردند که هدف آز آن جلوگیری از تردد مرزی تروریست‌ها و کالاهای قاچاق بود. یافته‌های گروه‌های حقوق بشری نشان می‌دهد که در نتیجه این برنامه میزان کشتار فراقانونی کولبرها در مرزهای ایران افزایش یافت. در سال ۲۰۱۲، گزارشگر ویژه سازمان ملل در موضوع حقوق بشر در ایران گزارش داد که «قانون ایران فعالیتِ کولبری را جنایتی می‌داند که قابل مجازات با چندین ماه حبس و یا مجازات برابر با ارزش کالاهای توقیف‌شده است اما مرزبانان در عمل به این افراد شلیک می‌کنند و در نتیجه سالیانه ده‌ها کولبر کشته و زخمی می‌شوند.»
گروه‌های حقوق بشری از ۲۰۱۵ تا مارس ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰۰ مورد کشتار کولبرها را ثبت کردند که حداقل هفت موردشان مربوط به سال ۲۰۲۲ بود. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، علنا گفته است که کالاهایی که کولبرها «قاچاق» می‌کنند اینقدر اندک هستند که می‌توان از جرم‌شان چشمپوشی کرد اما دفتر او این موضع را گرفته که امکان مجازات قانونی مرزبانان بخاطر کشتن کولبرها و یا زخمی کردن‌شان وجود ندارد. متاسفانه این عدم پایداری در سیاست‌ها باعث شده مرزبانان جسورانه دست به استفاده از نیروی بیش از حد و مرگبار علیه کولبرها بزنند و عواقبی مواجه‌شان نباشد. این سیاست‌ها در ضمن به این واقعیت بی‌توجه هستند که حذف کولبری از طریق خشونت ممکن نیست و نیازمند سیاست‌های بهتر اقتصادی و اجتماعی است که به جوامع به حاشیه رانده شده در مناطق مرزی منابع بدیلی از درآمد ارائه کند که پاسدار کرامت‌شان باشد.
فقر به مثابه دلیل ریشه‌ای کولبری
استان‌های مرزی در شمال غربی ایران که اکثریت فعالیت کولبری در آنها انجام می‌شود عمدتا جمعیت کرد دارند که نه تنها اقلیتی قومی در ایران محسوب می‌شوند که اکثرا سنی هستند. این منطقه در ضمن یکی از فقیرترین محلات کشور است که ساکنینش فرصت‌های زیرساختی و اقتصادی محدودی دارند و در نتیجه شاهد نرخ بالای فقر و بیکاری هستیم. طبق آماری که رسانه‌های محلی منتشر کرده‌اند درآمد سرانه در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه کمتر از نیمی از متوسط سراسری کشور است و بیکاری در این مناطق بالای ۳۸ درصد است. در ضمن بیش از ۴۰ درصد فارغ‌التحصیلان این استان‌ها بیکار هستند. ناکامی دولت در سرمایه‌گذاری در این استان‌ها بخشی از سیاست تبعیض نظام‌مند علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی است که باعث به حاشیه رانده شدن و فقر گسترده شده و کردها را واداشته به کولبری روی بیاورند.
چگونگی استفاده از داده‌ها
تصویرسازی داده‌های این وبسایت برای تعامل کاربران آماده شده است. در بیشتر موارد، می‌توانید نشانه‌گر را روی هر جدول ببرید یا کلیک کنید تا داده‌ها، جزئیات یا توضیحات بیشتری ببینید. در ضمن می‌توانید از ویژگی «فیلتر» در گوشه سمت راست بالا استفاده کنید تا جدول‌ها را از طریق لنزهای متفاوتی ببینید. علاوه‌براین در پایین هر جدول، راهنمایی‌ها و رهنمودهایی برای گردش در وبسایت آمده است. دنبال نشانه بلندگویی قرمز باشید.
برای درست کردن فیلتر، بر موضوع مربوطه درون هر دسته کلیک کنید. برای انتخاب چند موضوع کلید «کنترل» یا «کامند» را در صفحه کلید خود فشار دهید و روی موضوع‌های مورد علاقه کلیک کنید. امکان ترکیب موضوع‌ها از دسته‌های مختلف را نیز دارید. بااین‌حال، شاید برخی ترکیب‌ها قابل قبول نباشد، در این صورت در جدول هیچ موضوعی را نخواهید دید. درنهایت برخی جدول‌ها از فیلترها تاثیری نمی‌پذیرند — به اضافه اینکه جدول گرایش‌ها، همیشه تمام سال‌ها را نشان می‌دهد و میزان تناسب جنسیت‌ها حتی زمانی که بر اساس مرد یا زن تقسیم شده نشان داده خواهد شد.
برای حذف فیلتر، دوباره روی انتخاب خود کلیک کنید. برای پاک کردن تمام فیلترها و بازگشت به تصویرسازی اصلی، صفحه را با دکمه «ریفرش» در کاوشگر خود یا کلید «اف پنج» در صفحه کلید خود به روز کنید.
این تصاویر را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید
تصاویر برای اشتراک در توئیتر
تصاویر برای اشتراک در فیس‌بوک
تصاویر برای اشتراک در استوری اینستاگرام
همکار ما در داده‌های این صفحه
شبکه حقوق بشر کردستان، یک سازمان مستقل، غیرانتفاعی و غیرحزبی ثبت‌شده در فرانسه است. این سازمان با شبکه‌های کنشگریِ مدافعین حقوق بشر در منطقه کُردی ایران در زمینه نظارت و استناد نقض حقوق بشر و تشویق پاسداشت حقوق بشر فعالیت می‌کند. این گروه در ضمن راجع به وضعیت حقوق بشر در منطقه کردی ایران ایجاد آگاهی می‌کند. این نهاد داده‌های موجود برای تصویرسازی در موضوع کشتارهای فراقانونی کولبرها را ارائه کرده است.
مرکز حامیان حقوق بشر یک موسسه غیردولتی است که در سال ۲۰۱۲ میلادی در بریتانیا ثبت شده است. این سازمان در موضوع شرایط حقوق بشر در ایران گزارش می‌دهد و برای افزایش دانش و آگاهی در زمینه حقوق بشر ظرفیت‌سازی می‌کند. تمرکز آنها متمرکز حقوق اقلیت است و گزارش‌هایی منتشر کرده‌اند که خشونت عمومی علیه کولبرها و اقلیت‌های قومی به طور کلی را برسجته می‌کند. برای اطلاعات بیشتر، گزارش آنها با عنوان دریغ حقوق را بخوانید